Αλληλεγγύη και όχι Φιλανθρωπία

 Η αλληλεγγύη δεν είναι ένα αφηρημένο σχήμα. Δεν είναι μια λέξη. Είναι μια πρακτική. Και δεν έχει καμία σχέση με τη φιλανθρωπία. Φιλανθρωπία κάνει η Μαριάννα Βαρδινογιάννη. Φιλανθρωπία κάνει η εκκλησία. Η φιλανθρωπία έχει ως ψυχαναλυτική βάση την επικύρωση της ανωτερότητας του φιλάνθρωπου έναντι αυτού που τη δέχεται. Ίσως αποτελεί και ξέπλυμα κάποιων προσωπικών ενοχών. Η φιλανθρωπία είναι μια εξουσιαστική στάση. Η αλληλεγγύη αντίθετα, είναι το ηθικό καθήκον που έχουν τα μέλη μιας κοινωνίας να αλληλοϋποστηρίζονται και να αλληλοβοηθούνται. Αλλά, θα μου πείτε, όλα αυτά είναι λέξεις...

Θα μπορούσα, λοιπόν, να φτιάξω κι ένα τσιτάτο για να δείξω τη διαφορά αλληλεγγύης και φιλανθρωπίας, που θα πήγαινε κάπως έτσι: "Φιλανθρωπία είναι να δώσεις σε έναν πεινασμένο ένα πετρόψαρο από τα ψάρια που έπιασες. Αλληλεγγύη είναι να πηγαίνετε μαζί για ψάρεμα." Και θα μου λέγατε πως αυτό ήταν κάπως καλύτερο...

Επειδή όμως, όπως μας δίδαξε ο Wittgenstein, το νόημα των ηθικών εννοιών διαφεύγει της γλώσσας, και συνεπώς και της σκέψης, και το νόημα αυτό το βρίσκουμε μέσα από τη χρήση της λέξης, θα σας διηγηθώ μια προσωπική ιστορία. Μια προσωπική ιστορία για το νόημα της λέξης αλληλεγγύη όπως τη βίωσα.

Στις αρχές του Αυγούστου πήγα και βρήκα τον Τάκη, τον ιδιοκτήτη του σπιτιού που νοικιάζω. Έδινα μέχρι τότε νοίκι 530 ευρώ, αλλά συζούσα με μια κοπέλα που συμμετείχε στα έξοδα, και οι δουλειές μου πήγαιναν καλά. Έδινα το νοίκι πάντα μέχρι τις 5 του μήνα, και γενικά ήμουν συνεπής στις όποιες υποχρεώσεις μου. Του είπα λοιπόν πως χώρισα, πως θέλω να κρατήσω το σπίτι μόνος μου, και πως οι δουλειές μου δεν πάνε καλά. Του είπα, επίσης, πως δε μπορώ να δίνω πια πάνω από 400 ευρώ το μήνα. Μου απάντησε πως σκέφτονταν να μου κάνει μείωση, αλλά είναι μεγάλη αυτή που του ζητάω, θα το σκεφτεί και θα μου πει.

Πέρασαν τρείς βδομάδες, και είπε πως είμαστε εντάξει, και να κάνουμε κι ένα καινούριο συμβόλαιο με 400 ευρώ νοίκι. Δέχτηκε να μου κάνει δηλαδή 130 ευρώ (24,5%) μείωση στο ενοίκιο. Όταν του είπα πως το εκτιμάω πολύ αυτό που κάνει, μου απάντησε "Κοίτα, έτσι όπως είναι τα πράγματα τώρα, κι εμένα οι δουλειές δεν πάνε καλά, και για όλους έτσι είναι, και πρέπει να έχουμε αλληλεγγύη μεταξύ μας."

Αργότερα, ανακοινώνεται το χαράτσι που θα έρχεται στους ιδιοκτήτες στο λογαριασμό της ΔΕΗ. Τον συναντάω λοιπόν, και του λέω πως μάλλον στον επόμενο λογαριασμό της ΔΕΗ θα είναι μέσα και το χαράτσι. –"Όταν έρθει θα σου δώσω τα λεφτά για να πληρώσεις το λογαριασμό." -"Δεν ήρθα για αυτό", του λέω, "αλλά για να σου πω, πως όταν έρθει ο λογαριασμός θέλω να μην τον πληρώσουμε." –"Ναι, αλλά μπορεί να σου κόψουν το ρεύμα." –"Είχα αφήσει ένα λογαριασμό απλήρωτο πριν το καλοκαίρι, και όταν ήρθε ο δεύτερος τον πλήρωσα την τελευταία μέρα, και δε μου το έκοψαν, ούτε καν μου έστειλαν ειδοποιητήριο." –"Ναι, αλλά μπορεί τώρα με τα χαράτσια, να το αλλάξουν το σύστημα και να το κόβουν πιο γρήγορα." –"Εγώ θέλω να το διακινδυνεύσω. Αλληλεγγύη δεν είπαμε;" –"ΟΚ, τότε. Να το παλέψουμε. Σ' ευχαριστώ." Έκανε μια παύση, και πρόσθεσε: "Ναι ρε γαμώτο, έχεις δίκιο. Τι μας έχουν κάνει και δεν αντιδρούμε; Γιατί δεν είμαστε όλοι στους δρόμους; Φτάνει ο θυμός μας μέχρι ένα σημείο, αλλά δεν ξεχειλίζει. Τι κάνουν και μας αποβλακώνουν; Μας ρίχνουν τίποτε στο νερό;" Χαμογελάω: "Όχι φίλε Τάκη, δε μας ρίχνουν τίποτε στο νερό. Απλώς η προπαγάνδα κάνει καλά τη δουλειά της. Μας έχουν διασπάσει. Η μια κοινωνική ομάδα βρίζει την άλλη. Μας έχουν κάνει να κοιτάμε με καχυποψία όλους τους άλλους. Στρέφουν όλους εναντίων όλων. Μας έχουν κάνει να μην πιστεύουμε στη δύναμη της αλληλεγγύης."

Χαμογελάσαμε –σχεδόν σαν συνωμότες, κάναμε την τελευταία τζούρα από τα τσιγάρα μας, σφίξαμε τα χέρια, -"Καλή συνέχεια" -"Καλή συνέχεια", και φύγαμε.

Πηγή: Διογένης ο σκύλος